หากผู้ที่สนใจติดตั้งหลังคาโซลาร์เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้เอง ควรต้องรู้จักระบบหักลบหน่วยไฟฟ้า หรือเน็ตมิเตอร์ริง (Net Metering) โดยไฟฟ้าที่ผลิตใช้เองจากโซลาร์รูฟสามารถนำมาตอบสนองการใช้อุปกรณ์ที่ใช้ไฟฟ้าในบ้านเรือนได้ทันที ส่วนที่ผลิตเกินสามารถเก็บเป็นเครดิตนำมาใช้หักลบหน่วยได้ในรอบบิลถัดไปและมีมูลค่าเท่ากับราคาขายปลีก
ถาม: การติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์แบบหักลบหน่วยไฟฟ้า (Net Metering) มีประโยชน์อย่างไร?
ตอบ: คือหลังจากติดโซลาร์เซลล์บนหลังคาบ้านแล้ว เจ้าของบ้านสามารถฝากไฟฟ้าส่วนที่เหลือใช้กับการไฟฟ้าได้ ผ่านมิเตอร์เดิมที่ใช้อยู่ที่ติดตามเสาไฟฟ้าหน้าบ้าน บันทึกหน่วยไฟฟ้าจากโซลาร์เซลล์ส่วนเกินที่เหลือใช้และไหลเข้าสายส่งของการไฟฟ้า เก็บเป็นเครดิตนำไปหักลบหน่วยค่าไฟของการไฟฟ้าในรอบบิลเดือนถัดไปได้ โดยค่าไฟจากโซลาร์เซลล์จะมีราคาเท่ากับค่าไฟของการไฟฟ้า วิธีนี้เป็นวิธีที่ประหยัดที่สุด และไม่มีความยุ่งยากเลย
ถ้าเปรียบก็เหมือนกับเราเลี้ยงวัวนม ตอนกลางวันเรารีดนมวัว และเอามากิน พอเหลือก็เอาไปฝากขายไว้กับพ่อค้าที่ตลาด ตอนเย็นเราก็ไปเอานมที่ฝากไว้กับพ่อค้ามากิน โดยมีมิเตอร์ช่วยนับว่าฝากไว้กี่ขวดเอากลับไปกินตอนกลางคืนกี่ขวด
พอสิ้นเดือนพ่อค้านมก็จะมาคิดเงินว่า เดือนที่ผ่านมาจำนวนขวดนมที่เรานำไปดื่มมากกว่าที่เราฝากไว้หรือเปล่า ถ้าเรามีจำนวนฝากนมไว้มากกว่า เราก็ได้เงินจากพ่อค้านม แต่ถ้าเอามาดื่มมากกว่าเราก็ต้องจ่ายเงินในราคาเดียวกัน แต่ที่สำคัญคือ เราจ่ายค่านมน้อยลงแน่นอน เพราะมีค่านมของเราไปหักลบรวมอยู่ด้วย
ถาม: ทำไมจึงไม่ใช้วิธีซื้อไฟฟ้าแบบซื้อมา – ขายไป หมูไปไก่มา อย่างที่กระทรวงพลังงานทำอยู่ …
ตอบ: เพราะราคาหมูกับไก่ไม่เท่ากันไงล่ะ ตอนนี้วิธีซื้อขายที่กระทรวงพลังงานใช้อยู่ ประชาชนเสียเปรียบ เพราะราคารับซื้อไฟฟ้าจากโซลาร์เซลล์บนหลังคาบ้านแค่หน่วยละ 2.20 บาท แต่เราต้องซื้อไฟจากการไฟฟ้าเกือบ 5 บาทต่อหน่วย แต่วิธีคิดราคาแบบหักลบหน่วยไฟฟ้า ที่เอาไฟฟ้าโซลาร์เซลล์ส่วนที่เหลือใช้ในตอนกลางวันไปฝากเป็นเครดิตกับการไฟฟ้าได้ แล้วกลับมาใช้ไฟในตอนกลางคืนโดยผ่านมิเตอร์ที่นับหน่วยบวกลบแต่ละวัน จะเป็นธรรมกว่า
เพราะค่าไฟซื้อขายราคาเท่ากันเมื่อเอามาคิดคำนวนในวันปิดรอบบิล ที่สำคัญอีกเรื่องคือ ระบบหักลบหน่วยไฟฟ้าใช้ได้กับมิเตอร์ไฟฟ้าที่มีอยู่แล้ว แต่หากซื้อขายไฟฟ้าตามระบบที่กระทรวงพลังงานทำอยู่ในตอนนี้ ผู้บริโภคจะต้องเสียค่ามิเตอร์เพิ่มอีกต่างหาก
ถาม: ปัญหาอยู่ที่ไหน ทำไมประชาชนที่อยากติดโซลาร์เซลล์บนหลังคาบ้านยังต้องเรียกร้องขอให้มีระบบหักลบหน่วยไฟฟ้า
ตอบ: แม้คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติในหลักการนี้ไปแล้วเมื่อวันที่ 27 กันยายน 2565 แต่นับถึงปัจจุบัน ผ่านมา 7 เดือนแล้ว ยังไม่มีผลทางปฎิบัติ โดยหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องอ้างว่า “ยังอยู่ระหว่างการศึกษา” ประชาชนจึงต้องช่วยเรียกร้องผลักดันให้คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) เดินหน้าระบบ ‘หักลบหน่วยไฟฟ้า’ เพื่อให้ประชาชนสามารถพึ่งตนเองจากพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตจากแสงอาทิตย์ได้เสียที
