จากการที่มีผู้บริโภคจังหวัดลำปาง ได้แจ้งร้องเรียนขอให้มีการตรวจสอบตู้กดน้ำดื่มประเภทหยอดเหรียญที่ขาดการดูแลจากผู้ประกอบการ และ อาจเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรค ศูนย์พิทักษ์สิทธิผู้บริโภคจังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นหน่วยประจำจังหวัดของสภาองค์กรของผู้บริโภค ร่วมกับ กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภค สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำปาง ได้ทำการสำรวจ ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ จำนวน 275 จุด ในพื้นที่เทศบาล 9 แห่ง พบ ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญมีเชื้อแบคทีเรียกว่า 80 % ไม่ได้ขออนุญาตติดตั้ง ซึ่งพื้นที่ติดตั้งอยู่ในเขต เทศบาลนครลำปาง เทศบาลเขลาค์นคร เทศบาลเมืองพิชัย เทศบาลเมืองล้อมแรด เทศบาลตำบลแม่เมาะ เทศบาลตำบลบ้านสา เทศบาลตำบลเกาะคา เทศบาลตำบลศาลา และ เทศบาลตำบลนาแก้ว
โดยพบปัญหาตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ 3 อันดับแรก ได้แก่ การไม่ได้ขออนุญาตในการติดตั้ง และจำหน่ายในพื้นที่ คิดเป็น 100 % อันดับที่สองคือ พบแบคทีเรียปะบนอยู่ในน้ำดื่มมากถึง 80% ซึ่ง ถือได้ว่าเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างการของประชาชนในพื้นที่ และปัญหาสุดท้าย ซึ่งคิดเป็น 70 % คือ ผู้ประกอบการขาดการดูแลทำความสะอาดตู้น้ำดื่ม หลังจากได้ผลการสำรวจ จึงได้มีการนำข้อมูลดังกล่าวเสนอต่อเทศบาลทั้ง 9 แห่งเพื่อผลักดันให้มีการนำเทศบัญญัติในการควบคุมกิจการตู้น้ำดื่มให้มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภคได้มีการทำความร่วมมือกับเทศบาล 9 แห่ง เพื่อขยายผลในการเฝ้าระวัง และกำกับดูแลให้ครอบคลุมพื้นที่ ติดตามประเมินผลการประกอบ พัฒนาเครือข่าย ระบบข้อมูลการดำเนินการ และ กำหนดเทศบัญญัติควบคุมกิจการตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ กำกับดูแลในพื้นที่ โดยบันทึกข้อตกลงมีระยะเวลา 2 ปี
ทั้งนี้ การผลักดันเทศบัญญัติ การควบคุมกิจการตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญในพื้นที่ ได้ประกาศใช้เมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 2565 ในพื้นที่เทศบาล 3 แห่ง ได้แก่ เทศบาลนครลำปาง เทศบาลเมืองเขลางค์นคร เทศบาลตำบลเกาะคา และ เทศบาลอีก 6 แห่งอยู่ระหว่างดำเนินการยกร่างเทศบัญญัติ
ศูนย์พิทักษ์สิทธิผู้บริโภคจังหวัดลำปาง ได้วางแผนดำเนินการช่วงต่อไป ดังนี้
จัดทำสติ๊กเกอร์ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญที่ปลอดภัยร่วมกับเทศบาล จังหวัดลำปาง เมื่อผู้ประกอบการมาขออนุญาต ปีต่อปี จัดทำแผนเฝ้าระวังตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ ระยะที่ 2 ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2566 จัดทำเวทีติดตามการยกร่างเทศบัญญัติ กับเทศบาล 6 แห่ง ได้แก่ เทศบาลเมืองพิชัย เทศบาลเมืองล้อมแรด เทศบาลตำบลแม่เมาะ เทศบาลตำบลบ้านสา เทศบาลตำบลศาลา เทศบาลตำบลนาแก้ว
ผู้บริโภค ที่พบปัญหาตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญไม่ได้มาตรฐาน หรือปัญหาผู้บริโภคด้านอื่น ๆ สามารถร้องเรียนไปยังหน่วยประจำจังหวัดลำปาง ได้ที่เลขที่ 124/50 ถ ท่าคราวน้อย ตำบล สบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 | โทรศัพท์ : 054-222-539, 094-878-4139
